پس از طلاق حذف نام همسر از شناسنامه ، دغدغه خیلی از مردان و زنانی است که طلاق گرفته اند و تمایل دارند در شناسنامه ایشان نامی از همسر سابق، طلاق و ازدواج قبلی نباشد. در این مورد ماده 33 قانون ثبت احوال بیان کرده است که: 

کلیه وقایع ازدواج و طلاق یا وفات زوج یا زوجه و رجوع و بذل مدت و فسخ نکاح باید در دفاتر ثبت کل وقایع ثبت شود ولی در شناسنامه به شرح زیر انعکاس خواهد یافت:

در المثنای شناسنامه مرد یا زن آخرین نکاح و طلاق با بذل مدت و در صورت تعدد زوجات آن تعداد ازدواج که به قوت خود باقی است منعکس خواهد شد. ازدواج و طلاق غیر مدخوله در المثنی شناسنامه درج نخواهد شد.

طبق نکات بالا متوجه شدیم که فقط زن و شوهرانی که بین ایشان نزدیکی واقع نشده باشد پس از طلاق می توانند در شناسنامه المثنی نام همسر قبلی و ازدواج و طلاق مربوط به آن را از بین ببرند و اقدام به حذف نام همسر از شناسنامه کنند.

آیا حذف نام همسر از شناسنامه پس از رابطه جنسی امکان پذیر است؟

در این حالت یعنی فرضی که بین زوجین رابطه جنسی برقرار باشد اداره ثبت احوال از دادن المثنی بدون ذکر نام همسر سابق خودداری می کند. اما برای حذف نام همسر از شناسنامه 2 راه را پیشنهاد می کند:

شماره 1- طرح دعوا به طرفیت ثبت احوال با خواسته الزام ثبت احوال به دادن المثنی شناسنامه و حذف نام همسر سابق از شناسنامه. دادگاه صالح همان دادگاه محل صدور شناسنامه خواهد بود. معمولا این ادعا به همراه ادعای فقدان شناسنامه طرح می گردد. با صدور حکم دادگاه و ارائه آن به ثبت احوال ُ اداره مزبور مکلف به اجرای حکم دادگاه خواهد بود.

شماره 2- زنی که خواهان حذف نام همسر سابق است باید مردی را به عنوان خواستگار خود معرفی کرده و با مراجعه به یکی از دفاتر ثبت ازدواج و طلاق گواهی سردفتر را مبنی بر خواستگاری و تمایل به عقد از سوی طرفین به ثبت احوال ارائه دهد. در این صورت ثبت احوال نسبت به دادن المثنی بدون ذکر نام همسر سابق اقدام خواهد کرد.

چنانچه زن مدخوله نباشد با گواهی پزشکی قانونی یا حکم دادگاه می توان مستقیما به ثبت احوال مراجعه و با تکمیل فرم های مربوطه تقاضای صدور المثنی نمود. در این صورت نام همسر سابق در شناسنامه درج نخواهد شد. این حکم در مورد مرد نیز جاری خواهد بود.

حذف نام همسر از شناسنامه در صورتی که زن یا مرد فوت کرده باشد

اگر همسر مردی فوت کند در صورت ثبت شدن ازدواج، فرد می ‌تواند با مراجعه به ادارات ثبت احوال نسبت به حذف نام همسر فوت شده از شناسنامه اش اقدام و نام همسر فوت شده را از شناسنامه اش حذف کند و نکته قابل توجه در این بین این است که؛ در این قانون اشاره‌ ای به فرزندان نشده است، چه اینکه مطابق اطلاق مقرره فوق حذف نام زن یا مرد از شناسنامه دیگری حتی در صورت وجود فرزند نیز امکان پذیر خواهد بود هرچند که نام پدر یا مادر در شناسنامه فرزندان درج خواهد شد.

لازم به ذکر است که در ازدواج موقت لزوماً مشخصات زن و مرد در شناسنامه یکدیگر ثبت نمی‌شود، ولی مشخصات فرزندان متولد و حاصل از این ازدواج در شناسنامه پدر و مادر قید می‌شود و هیچ راهی برای عدم ثبت آن وجود ندارد.

توجه به این نکته ضروری است که اطلاعات ازدواج و طلاق هر فردی با هر تعداد که باشد در سامانه سازمان ثبت احوال موجود است و حتی با حذف آن از شناسنامه نیز از این سامانه پاک نخواهد شد.